1 stycznia 2015 r. weszły w życie nowe przepisy związane z realizacją ustawy budżetowej. O tym, kogo one dotyczą, jak wypełniać obowiązki z nimi związane rozmawiamy z Tadeuszem Konarskim – trenerem firmy VULCAN.

Tadeusz Konarski [TK]: Zmiany dotyczą budżetów gmin i powiatów – a co za tym idzie planów finansowych przedszkoli i szkół prowadzonych przez nie. Sądzę, iż grono osób, które będą się zajmować wdrożeniem tych zmian, jest uzależnione od przyjętego przez samorząd sposobu realizacji oświatowych zadań finansowo-księgowych – to znaczy – czy jest on scentralizowany, czy też nie.

Bez wątpienia sporo pracy będą musieli wykonać skarbnicy, ale również dyrektorzy przedszkoli i szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych – w tym zarówno ogólnodostępnych jak i integracyjnych, specjalnych, z oddziałami integracyjnymi czy z oddziałami specjalnymi, również główni księgowi tych placówek. Ponadto – w zależności od przyjętego modelu – może to dotyczyć również głównych księgowych i dyrektorów tzw. ZEAS-ów – czyli jednostek obsługi placówek oświatowych, a także naczelników wydziałów edukacji. Utworzenie dwóch nowych rozdziałów klasyfikacji budżetowej, czyli 80149 – „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego” i rozdziału 80150 – „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach ogólnokształcących, liceach profilowanych i szkołach zawodowych” jest konsekwencją art. 32 ustawy z 5 grudnia 2014 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją usta wy budżetowej. Stanowi on, że w roku 2015 na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży jednostka samorządu terytorialnego przeznacza środki w wysokości nie mniejszej niż wynikająca z podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego.

Ma to, przynajmniej w założeniu Ministerstwa Finansów, umożliwić odrębne ewidencjowanie przez JST oraz poszczególne szkoły, dla których organem prowadzącym są samorządy lokalne, wydatków ponoszonych na edukację dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, w szczególności uczniów niepełnosprawnych. A wszystko po to, aby te wydatki nie były mniejsze niż subwencja oświatowa przewidziana na nie.

[TK]: Oczywiście. Powyższe zmiany weszły w życie w czasie, kiedy większość samorządów ma już uchwalone budżety na 2015 rok, a par agraf 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2014 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych nakazuje jednostkom samorządu terytorialnego dostosować uchwałę budżetową do przepisów w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia – czyli do 31 marca 2015 roku. Zatem osoby wymienione przeze mnie przed chwilą muszą wykonać sporo pracy.

O ile wyliczenie pieniędzy, które samorząd otrzyma na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży nie jest trudne, bo mamy algorytm, za pomocą którego to się robi, o tyle problemem jest zaplanowanie w poszczególnych paragrafach klasyfikacji budżetowej wydatków z tym związanych. To wyzwanie niezwykle trudne, ponieważ oprócz wydzielenia wydatków osobowych przeznaczonych na płace w związku z realizacją tego zadania, trzeba wydzielić wszystkie inne koszty przeznaczone na kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami, a więc np. oddzielnie dla tych uczniów trzeba policzyć koszty mediów, czyli wody, prądu itd., wydzielić płace pracowników administracyjnych, obsługowych szkół i wiele, wiele innych. Problemem jest to, że nie bardzo wiadomo jak to wydzielać.

[TK]: Tak. Takim narzędziem jest np. aplikacja arkusz organizacyjny firmy VULCAN. Dzięki niej dużo łatwiej jest przebrnąć przez skomplikowane wyliczenia. Dla przykładu – przy nowych przepisach – płace nauczycieli lepiej jest liczyć zadaniowo, a nie wskaźnikowo.

[TK]: Kłopotem jest również to, że w przepisach nie znajdujemy wprost definicji tego, co to jest realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży. Artykuł 71b ustawy o systemie oświaty wyszczególnia te zadania, ale przecież mamy jeszcze w systemie inne placówki prowadzone przez powiaty – jak MOS-y i MOW-y, w których realizuje się takie zadania, a którym przewidziano odpowiednio rozdziały 85421, 85420 w dziale 854 klasyfikacji budżetowej. Co z nimi? Zarówno Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Finansów, jak i Regionalne Izby Obrachunkowe w kwestii powyższych zmian milczą, a czasu w samorządach, w szkołach i przedszkolach mamy coraz mniej.

[TK]: Przede wszystkim uczyć się i wymieniać poglądy w tym obszarze! Namawiałbym wszystkich zajmujących rozliczeniami finansowymi w zakresie oświaty do udziału w szkoleniach, konferencjach na ten temat. Nasza firma organizuje je pod tytułem: „Dwa nowe rozdziały – a problem niemały” . To pozwoli przedyskutować sposób realizacji tego zadania oraz nabyć praktyczne umiejętności potrzebne do realizowania nowych przepisów.

[TK]: Dziękuję.