Polska jest jedynym krajem Unii Europejskiej, któremu na lata 2014-2020 udało się wywalczyć większe środki pomocowe niż w latach ubiegłych. Mamy do dyspozycji aż 82,5 mld EUR. Jednak warto sobie zdawać sprawę z tego, że rozporządzanie tymi środkami oraz wspieranie różnych projektów zmieni się w sposób zasadniczy. Dla Polski kończy się już czas wyrównywania szans i likwidacji dysproporcji zawodowych. W najbliższych latach trzeba będzie wspierać innowacje i zwiększyć inwestycje w przedsięwzięcia wysokorozwojowe.

Czeka nas wiele zmian

1. Przede wszystkim środki unijne będą musiały być przeznaczane na najbardziej perspektywiczne dziedziny gospodarki. Rozporządzanie nimi będzie polegało nie na wspieraniu wielu różnorodnych projektów, ale na dotowaniu ściśle zidentyfikowanych obszarów. W efekcie liczba realizowanych projektów zmniejszy się.
2. Wspierane projekty będą musiały cechować się efektywnością, weryfikowaną na podstawie faktycznych rezultatów, a nie zakresu rzeczowego.
3. Wspieranie działań miękkich skoncentruje się nie jak dotychczas na walce ze społecznym wykluczeniem, ale na aktywizacji grup docelowych i czynnym włączeniu ich do procesu tworzenia koncepcji samego projektu. Dzięki takim działaniom wsparcie będzie dostosowane do faktycznych oczekiwań i potrzeb odbiorców.
4. Fundusze będą kierowane tak, by wykorzystać wewnętrzny potencjał gospodarczy i przede wszystkim usuwać potencjalne szkody już u źródła, a nie walczyć z następstwami zaniedbań. Będzie to możliwe dzięki inwestycjom w edukację powiązaną z rynkiem pracy (zamiast działań polegających na reorientacji zawodowej absolwentów) oraz wspieraniu działań badawczo-rozwojowych (zamiast wspierania transferów gotowych rozwiązań).

Oznacza to, że zmianie ulegnie cała filozofia funkcjonowania funduszy Unii Europejskiej w Polsce. Dotychczas były one wykorzystywane na nadrobienie przez nasz kraj zapóźnieni cywilizacyjnych. Jednak w obliczu ciągłego zagrożenia kryzysem demograficznym Unia Europejska, zgodnie z założeniami "Strategii Europa 2020", stawia na długofalową ucieczkę do przodu. Oznacza to, że środki finansowe będą przeznaczane na wspieranie obszarów o największym potencjale. W Polsce również zacznie się inwestowanie dla wzrostu i zatrudnienia oparte o nowe mechanizmy w zakresie ring-fencingu, warunkowości ex-ante i walki z efektem "jałowej straty".

O autorze: